دوشنبه ۰۷ مهر ۹۹
تركيه از شمال‌غربي با بلغارستان، از غرب با يونان، از شمال‌شرقي با گرجستان، از شرق با ارمنستان، آذربايجان و ايران، از جنوب‌شرقي با عراق و سوريه و از جنوب با درياي مديترانه و به تبع آن با قبرس همسايه است. تركيه به نوعي فصل مشترك قاره‌هاي آسيا و اروپاست و به همين دليل فرهنگ آن هم تلفيقي از هر دو فرهنگ شرق و غرب كره زمين است.
تركيه كنوني در دوران باستان، تحت حكومت دولت شهر‌هاي متعدّدي مانند لوديه و ايونيا قرار داشت. تا اينكه در حدود ۵۰۰ سال پيش از ميلاد، اين دولت‌ها توسّط كورش بزرگ هخامنشي منقرض شد و تركيه زير سلطه هخامنشيان درآمد. پس از يورش اسكندر در سال ۳۳۳ پ. م. آسياي كوچك به دست سلوكيان افتاد؛ و پس از اندكي روميان جاي آن‌ها را گرفتند.
تركيه جزو كشور‌هاي توسعه‌يافته رده‌بندي مي‌شود و نظام آن جمهوري است كه در سال ۱۹۲۳ به رهبري مصطفي كمال پاشا (آتاترك) جانشين امپراتوري عثماني شد. امپراطوري عثماني به دليل شكست در جنگ اول جهاني از هم پاشيد و مورد تهاجم بريتانيا و متحدانش واقع شد.
در همين زمان مصطفي كمال پاشا مقاومت ملي را عليه اين كشور‌ها طراحي كرد كه در نتيجه آن جمهوري تركيه بر پايه اصل جدايي دين از سياست بنا شد. تركيه در سال ۱۹۴۶ ميلادي عضو سازمان ملل متحد شد و در سال ۱۹۵۲ به ناتو پيوست. اين كشور عضو جنبي اتحاديه اروپا است و يكي از اعضاي اكو نيز به شمار مي‌آيد.
طرح اصلي پرچم تركيه ماه و ستاره سفيد با زمينه سرخ رنگ است. اين طرح مربوط مي‌شود به علايمي كه امپراتوري‌هاي ترك سلجوقي و عثماني به عنوان پرچم استفاده مي‌كردند.
امپراتوري عثماني
پس از آن كوچ قبايل تركمن مسلمان از شرق ايران به آسياي كوچك آغاز شد و اين قبايل به تدريج دولت‌هاي كوچك محلي در آنجا تشكيل دادند. يكي از مشهورترين اين قبايل، قبيله «قايي» بود كه در نزديكي آنقره (آنكارا) سكونت داشتند. رهبر اين قبيله به نام عثمان در سال ۶۷۸ هجري خورشيدي (۶۹۹قمري/۱۳۰۰ميلادي) حكومتي تأسيس كرد كه به نام خودش عثماني خوانده شد. از آن پس تا حدود ۱۵۰ سال بعد حكومت عثماني بيشتر آناتولي را به تصرف درآورد.
در سال‌هاي نخست سده نهم هجري قمري، بايزيد ايلدرم (صاعقه) سلطان عثماني، از تيمور شكست خورد و اسير شد. تيمور افراد بسياري را از تركيه اسير كرد تا به مناطق ديگر ببرد، ولي به درخواست خواجه علي صفوي آنان را رها كرد و بدين ترتيب اين افراد ناحيه شيعه‌نشين بزرگي را در كشور عثماني به وجود آوردند و بسياري از آنان در زمان شاه اسماعيل يكم صفوي به ايران آمدند و جزئي از قزلباش‌ها شدند.
در سال ۸۳۲ ه. خ. (۱۴۵۳ميلادي)، سلطان محمد فاتح توانست به زندگي هزار ساله امپراتوري بيزانس (روم شرقي) پايان دهد. فتح درخشان او، تسخير قسطنطنيه (كنستانتين) پايتخت بيزانس بود، كه از آن پس استانبول (اسلامبول) ناميده شد. اين فتح مبدأ قرون جديد در تاريخ اروپا شناخته شده‌است.
كسي كه حكومت عثماني را به امپراتوري تبديل كرد، سلطان سليم يكم ملقب به ياووز (مهيب) بود. وي در اوايل سده نهم هجري قمري به پادشاهي رسيد. او در طول پادشاهي ۹ ساله خود شام، مصر، عراق، حجاز (غرب عربستان)، و بخش‌هايي از بالكان (در جنوب شرق اروپا) را به تصرف درآورد و خود را خليفه مسلمانان ناميد. همچنين او كتاب‌هاي بسياري را از مناطق متصرف شده بدست آورد، كه اكنون زينت بخش كتابخانه‌هاي تركيه‌است. سلطان سليم يكم در سال ۸۹۳ ه. خ. (۹۲۰ق. /۱۵۱۴م) شاه اسماعيل يكم را در جنگ چالدران شكست داد.
اوج قدرت عثماني در زمان سلطان سليمان يكم (قانوني/باشكوه) پسر سلطان سليم رخ داد. او مناطق بيشتري را به تصرف درآورد و حتي به محاصره وين پرداخت. او در يكي از جنگ‌هايش با شاه تهماسب صفوي، تا سلطانيه نيز پيش‌آمد. پس از او امپراتوري عثماني رو به انحطاط گذاشت.
سياست در تركيه
دموكراسي در تركيه بر پايه مجلس استوار شده است. رئيس حكومت دراين كشور رئيس‌جمهور است. مجلس رئيس‌جمهور را براي مدت هفت سال انتخاب مي‌كند، اما نيازي نيست كه رئيس‌جمهور از اعضاي مجلس باشد.
در كشور تركيه نخست‌وزير را هم در اين كشور اعضاي مجلس انتخاب مي‌كنند و معمولا هم رئيس حزبي كه بيشترين كرسي را در مجلس دارد انتخاب مي‌شود.
تعداد نمايندگان مجلس تركيه ۵۵۰ نفر است كه از طريق حزب‌هاي مختلف در ۸۵ ناحيه انتخاباتي معرفي شده‌اند، در انتخابات شركت مي‌كنند. حزب‌ها براي حضور در مجلس ملي بايد حداقل ۱۰ درصد آرا را به دست آورند.
رجب طيب اردوغان زاده ۲۶ فوريه ۱۹۵۴) رئيس‌جمهور كنوني تركيه است. وي در ۱۴ مارس ۲۰۰۳ به عنوان بيست و هفتمين نخست‌وزير اين كشور انتخاب شد. او رهبر حزب عدالت و توسعه تركيه است.
اقتصاد در تركيه
اقتصاد در تركيه تركيبي از اقتصاد مدرن و سنتي بر پايه كشاورزي است. در حال حاضر ۳۵ درصد از نيروي كار اين كشور در بخش كشاورزي مشغول به كارند. اقتصاد تركيه با سرعت در حال خصوصي‌سازي است با اين حال هنوز دولت در بخش‌هايي، چون بانك‌داري، حمل‌و‌نقل و ارتباطات دولت نقش اصلي را ايفا مي‌كند.
توليد ناخالص داخلي اين كشور ۶۴۰.۴ ميليارد دلار در سال ۲۰۰۶ ميلادي بود. ۲۴.۷۹ ميليون نفر از جمعيت اين كشور شاغل هستند. نرخ بيكاري ۱۰.۲ درصد است. ۲۰ درصد از مردم اين كشور در سال ۲۰۰۲ ميلادي زير خط فقر زندگي مي‌كردند و نرخ تورم در اين كشور در سال ۲۰۰۶ ميلادي ۱۰.۵ درصد بود.
تنباكو، كتان، زيتون، جغندر قند و مركبات مهمترين محصولات كشاورزي اين كشور است. مهمترين محصولات صادراتي اين كشور پوشاك، مواد غذايي، منسوجات و تجهيزات حمل و نقل است. شركاي تجاري در صادرات تركيه را كشور‌هاي آلمان ۱۱.۳ درصد، انگليس ۸ درصد، ايتاليا ۷.۹ درصد، آمريكا ۶ درصد، فرانسه ۵.۴ درصد و اسپانيا ۴.۴ درصد تشكيل مي‌دهد.
مهمترين محصولات وارداتي اين كشور ماشين‌آلات، مواد شيميايي، سوخت و تجهيزات حمل و نقل است. مهمترين شركاي تجاري تركيه در واردات روسيه ۱۲.۸ درصد، آلمان ۱۰.۶ درصد، چين ۶.۹ درصد، ايتاليا ۶.۲ درصد، فرانسه ۵.۲ درصد، آمريكا ۴.۵ درصد و ايران ۴ درصد است.يكي از مهمترين منابع اقتصادي تركيه گردشگري است كه گردش مالي فراواني براي اين كشور به همراه دارد.
مردم تركيه
در كشور تركيه علاوع بر قوم ترك كه ۸۰ درصد جمعيت اين كشور را تشكيل مي‌دهند، گروهي از كرد‌ها در جنوب شرقي و شرق كشور زندگي مي‌كنند كه نزديك به ۲۰ درصد از جمعيت تركيه را تشكيل مي‌دهند. بقيه جمعيت، گروه‌هاي ترك‌هاي آذربايجاني در شمال‌شرق، لاز‌ها در شمال، عرب‌ها در جنوب و ارمني‌ها در استانبول هستند.
ميانگين سني مردم اين كشور ۲۸.۶ سال و اميد به زندگي ۷۲.۸۸ سال است. زبان رسمي اين كشور تركي است. ۹۹.۸ درصد مردم اين كشور مسلمان و اغلب سني و بقيه مسيحي و يهودي هستند.
- ۵۱ بازديد
- ۰ نظر